Investeren in groen economisch herstel

Sinds afgelopen maandag is de subsidie “Investeren in groen-economisch herstel” (LINK) opengesteld. Er is totaal ruim € 35 mln beschikbaar voor investeringen. Het minimum subsidiebedrag (behoudend enkele uitzonderingen) is € 25.000, het maximum € 150.000. Het subsidiepercentage is hoog: 60% en voor jonge landbouwers zelfs 75%. Bij overschrijding (vrijwel zeker) worden investeringen op volgorde van duurzaamheid gerangschikt. Belangrijk dus om te zorgen dat de aanvraag veel punten krijgt. De lijst met investeringen kunt u hier vinden. Aanvragen kan tot 14 februari. Als ik het inschat dan lijken mij de volgende aanvragen kansrijk: Een greppel/ sleuvenfreesmachine (opmerkelijk trouwens!), regelbaar/ peilgestuurde drainage, elektrische voertuigen en zaaimachines voor mengteelten. Machines gericht op ondiepe bodembewerking, mechanische onkruidbestrijding en ook bijvoorbeeld looftrekkers staan ook op de lijst.

Bijmeststoffen

Zoals in de vorige Bioblog vermeld verdwijnen met OPF en PBN. Het speelveld rondom bijmeststoffen veranderd daarmee behoorlijk. Het ligt voor de hand dat er wordt teruggegrepen naar producten op basis van dierlijke eiwitten (slachtafval) en producten als vinasse en protamylasse. Deze meststoffen op basis van dierlijke eiwitten bestaan vaak (deels) uit beendermeel, verenmeel of bloedmeel. Het is vanwege geur en stof niet prettig om met deze meststoffen te werken. Deze meststoffen zijn ook minder geschikt voor overbemestingen later in de teelt. Een ander groot nadeel is dat de korrels soms door vogels massaal worden opgevreten. Daarnaast trekken deze meststoffen zeer sterk bonenvlieg aan. Aanwending en gebruik is daarmee niet zo eenvoudig.

Beschikbaarheid van meststoffen is zeker niet gegarandeerd. Ook zijn er weinig alternatieve meststoffen op puur plantaardige basis (met name voor demeter maar ook voor vroege of juist late toepassingen). Alle meststoffen werken trager dan OPF en PBN. Prijzen van plantaardige meststoffen zijn soms een eindje boven de € 13 per kilo stikstof. Per kilo werkzame stikstof komt dat overeen met een kostprijs van richting 18 euro per kilo opneembare stikstof! Soms wordt gedacht aan grasbrok of luzernebrok als meststof maar deze meststoffen werken traag en zijn nog duurder. Kosten van grasbrok en luzerne zijn vaak een eind boven de € 30 per kilo opneembare stikstof. Bij een dergelijk prijspeil moet het bemestingsniveau kritisch worden bekeken want dan is de bemesting vaak duurder dan het voordeel van de meeropbrengst.

Bij een prijspeil van rond de € 15 wordt ook een omslagpunt bereikt en worden maaimeststoffen een beter en goedkoper alternatief.

Maaimeststoffen

Grasklaver of luzerne kan in veel gewassen prima als meststof worden gebruikt. In de praktijk en ook uit verschillende onderzoeken is gebleken dat een maaimeststof een volwaardig alternatief is voor mest en handelsmeststoffen. Opbrengsteffecten van bemesting met maaimeststoffen zijn in verschillende gewassen duidelijk aangetoond. Een maaimeststof heeft ook een meetbaar effect op de organische stof in de bodem en het N leverend vermogen van de bodem. Bovendien wordt het bodemleven sterk gestimuleerd. Het is uiteraard gunstiger om grasklaver of luzerne te kunnen aanwenden direct na oogst (dus zonder tussenopslag) en met bodemvriendelijke mechanisatie. Er zijn bijvoorbeeld al telers die werken met een hakselaar voorop die maait en het verse product over de trekker op een mestverspreider gooit. Hoeveel stikstof vrijkomt uit een snede is sterk afhankelijk van de C/N. Bij een laag aandeel klaver en een houtachtig product (bijvoorbeeld doorgeschoten gras) kan er ook stikstofimmobilisatie plaatsvinden waarbij er sprake is van N-onttrekking aan de bodem. Bij een lage C/N (jong gras, veel klaver) kan de werkingscoëfficiënt wel 35% of iets hoger zijn.

Rekenvoorbeeld: Een snede gras (14 ton vers) die anders ca € 300 verkoopwaarde heeft levert ongeveer 80 kg N totaal waarvan 30 kg N werkzame stikstof. Kosten voor maaien, harken, oprapen en opbrengen zijn ongeveer € 150. Kosten zijn € 450 (€300 + €150)/ 30 = ongeveer € 15 per kilo werkzame stikstof.

foto: maaimeststof over aardappelruggen

Geldigheid fosfaatmonsters

Om gebruik te maken van fosfaatdifferentiatie mogen grondmonsters in 2022 niet ouder zijn dan 16 mei 2018.

Extra fosfaatruimte (LET OP: aanvragen uiterlijk 31 december)

Voor percelen bouwland met een hoge fosfaattoestand (of waar niet bemonsterd is) kan onder voorwaarde extra fosfaatruimte worden aangevraagd. Voor biologische percelen is dit 10 kg fosfaat per hectare. Op deze percelen moet minimaal 20 kg fosfaat/ ha gebruikt zijn van een organisch strorijke mest als vaste runder- of geitenmest, champost of groencompost. Deze regeling kunt u hier vinden.

Zaaimachine onderhoud

Gedurende het teeltseizoen kom ik vaak problemen tegen die het gevolg zijn van slecht of minder goed zaaiwerk. Zeker in de biologische teelt is goed zaaiwerk de basis voor een geslaagde teelt. Een ongelijke opkomst maakt goede mechanische onkruidbestrijding onmogelijk. Een versmeerde zaaivoor belemmerd de weggroei van een gewas. Beoordeel een zaaimachine kritisch, pleeg goed onderhoud en vervang slijtdelen op tijd.

Let hierbij vooral op de zaaikouters: Wanneer deze afslijten wordt het resultaat snel veel minder. Allereerst is het lastiger op diepte te komen. Daarnaast liggen de zaden minder goed aangesloten. Door een afgesleten zaaikouter ontstaat een bredere zaaivoor die vaak wat dichtgesmeerd is. Een dergelijke zaaivoor droogte sneller uit en wortels vinden moeilijker hun weg. Ook wordt het risico op vraat groter. Ook de aflegging (afstand tussen de zaden) is minder nauwkeurig omdat zaden gaan rollen. Een bot kouter kan worden geslepen maar niet eindeloos. De oorspronkelijke scherpte en “Y” vorm wordt minder. Vergelijk een nieuw en een oud kouter en vervang bij twijfel. Slijtage van kouters is vaak niet hetzelfde op alle zaaielementen.

foto: nieuw en versleten kouter

Maak verder filters schoon en haal doppen en slangen los zodat de luchtbuizen goed met lucht kunnen worden gereinigd. Ophoping van stof in de luchtkanalen is een veel voorkomende oorzaak van een slecht werkende zaaimachine. Controleer zaaischijven en afstrijkers op specificaties van de fabrikant. Controleer of kettingen niet te los zitten en tandwielen nog scherp zijn. Zeker kleine tandwielen slijten wat sneller. Controleer ook zaaielementen en lagers op speling. Meet goed de afstand tussen de zaaikouters en bekijk of de elementen haaks op de balk staan.

Biokennisweek

Naturim verzorgt 2 workshops in de biokennisweek:

ma 10 januari 11:30-12:00u: “Onkruidbestrijding, het moet wél leuk blijven!” (workshop nr 47):

Beschikbaarheid van arbeid en arbeidskosten zijn steeds vaker een knelpunt. In deze workshop aandacht voor verschillende manieren om de onkruidbestrijding te optimaliseren. Over teeltsystemen, techniek en capaciteit om het resultaat van mechanische onkruidbestrijding te verbeteren. Wat kunnen we verwachten van “oude”  en nieuwe innovaties? En wat kun je doen om kosten voor handwieden te beperken en de arbeid beter te managen?

ma 10 januari 16:30-17:00u: “Omschakelen naar biologische akkerbouw en groenteteelt” (workshop nr 44):

Omschakeling is voor elk bedrijf en ondernemer anders. Maar bio biedt zeker mooie perspectieven in afzet, economie, uitdaging en zeker ook werkplezier. In deze workshop komen verschillende zaken aan bod die belangrijk zijn rondom omschakeling: marktperspectieven, het proces van omschakelen, gevolgen voor de bedrijfseconomie en technische mogelijkheden

Op ma 10 januari 13:00-13:30u werk ik mee aan de workshop: “kruidenrijk grasklaver: 10 vliegen in 1 klap” (workshop nr 61). Een workshop vanuit het Louis Bolk en zaadhandel Neutkens. Kruidenrijk grasklaver is positief voor landschap, biodiversiteit en ook een antwoord op klimaat- en stikstofproblematiek. Voor boer en koe louter voordelen: met een lage bemesting een hoge, stabiele opbrengst smakelijk en eiwitrijk voer.

En natuurlijk: Fijne feestdagen en een liefdevol en goed nieuwjaar!